LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NGÀNH BẢO HIỂM

Hiện nay, Bảo hiểm là một ngành dịch vụ đang phát triển mạnh mẽ và ngày càng thể hiện được vai trò quan trọng của mình trong đời sống cũng như tác động đến những ngành nghề khác trong xã hội. Những điều được mọi người công nhận là: các hoạt động sơ khai mang tính bảo hiểm đã có từ rất lâu. 

Các hoạt động đó đáp ứng nhu cầu bảo vệ cuộc sống con người ở mọi lúc, mọi nơi. Cùng với sự phát triển của xã hội, các nhu cầu trở nên đa dạng và phức tạp hơn, cả về quy mô, mức độ và thời gian. Theo đó, các hoạt động để đáp ứng nhu cầu ấy cũng phát triển một cách tương ứng. Các hoạt động này dần dần được quy định lại theo các tiêu chuẩn khác nhau một cách chính thức, hợp pháp và có tên gọi chung là Bảo hiểm.

Khái niệm bảo hiểm đã hình thành từ lâu và ngành bảo hiểm trên thế giới đã có lịch sử phát triển khá lâu dài. Trước công nguyên, ở Ai Cập, những người thợ đẽo đá đã biết thành lập “quỹ tương trợ” để giúp đỡ nạn nhân trong các vụ tai nạn. Từ đó, các hoạt động mang tính chất của bảo hiểm phát triển dần theo sự phát triển của xã hội loài người. Bắt đầu bằng hình thức các quỹ dự trữ, tương trợ đơn giản, các loại hình bảo hiểm dần dần được hình thành và phát triển. 

Và bây giờ hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về lịch sử ra đời của những ngành bảo hiểm tại bài viết sau: 

Bảo hiểm Hàng Hải

Trước lợi nhuận mà ngành thương mại hàng hải mang lại cũng như mức độ và số lượng rủi ro phải ứng phó, các chủ tàu, các nhà buôn bán, những người vận tải luôn luôn tìm kiếm những hình thức bảo đảm an toàn cho quyền lợi của mình.

Lịch sử bảo hiểm hàng  hải – 1347 Genoa nước Ý

Vào thế kỷ XIV, ở Floren, Genoa nước Ý, đã xuất hiện các hợp đồng bảo hiểm hàng hải đầu tiên mà theo đó một người bảo hiểm cam kết với người được bảo hiểm sẽ bồi thường những thiệt hại về tài sản mà người được bảo hiểm phải gánh chịu khi có thiệt hại xảy ra trên biển, đồng thời với việc nhận một khoản phí. Hợp đồng bảo hiểm cổ xưa nhất mà người ta tìm thấy có ghi ngày 22/04/1329 hiện còn được lưu giữ tại Floren. Sau đó cùng với việc phát hiện ra Ấn Độ dương và tìm ra Châu Mỹ, ngành hàng hải nói chung và bảo hiểm hàng hải nói riêng đã phát triển rất nhanh. Bảo hiểm hàng hải được coi là có lịch sử phát triển sớm nhất trong các ngành bảo hiểm còn tồn tại đến ngày nay, và nó đã đặt nền móng cho sự phát triển của bảo hiểm sau này.

Bảo hiểm hỏa hoạn

Bảo hiểm hỏa hoạn ra đời sau bảo hiểm hàng hải và là lĩnh vực hoạt động chủ yếu của các công ty bảo hiểm trong thời kỳ đầu. Vào thế kỷ XVII, tại các thành phố đông đúc ở Châu Âu, nhà cửa chủ yếu được dựng bằng gỗ và lửa được dùng nhiều để sưởi ấm, chiếu sáng… Do vậy, rủi ro cháy là rất cao. Điều này đòi hỏi sự ra đời của các công ty bảo hiểm nhằm cung cấp các dịch vụ chữa cháy và bồi thường thiệt hại cho người được bảo hiểm khi xảy ra cháy. Sau đám cháy khủng khiếp ở thủ đô London kéo dài 5 ngày (năm 1666), những công ty bảo hiểm hoả hoạn đầu tiên đã xuất hiện ở Anh như: The Fire Office, Friendly Society Fire Office. Sau đó, một loạt những công ty bảo hiểm cháy khác tiếp tục ra đời ở Anh: Amicable (1696), Sun (1713), Union (1714), London (1714)… 

Lịch sử bảo hiểm hỏa hoạn – 1666 London

Sau đó, bảo hiểm hỏa hoạn mở rộng ra các nước khác trên lục địa Châu Âu: ở Đức năm 1667, Pháp năm 1686. Sang thế kỷ XVIII, nhiều công ty bảo hiểm hỏa hoạn nổi tiếng ở Mỹ cũng ra đời. Ở Việt Nam, việc bảo hiểm xuất hiện không có tài liệu nào chứng minh một cách chính xác, ta chỉ có thể phỏng đoán vào năm 1880 có các Hội bảo hiểm ngoại quốc như Hội bảo hiểm Anh, Pháp, Thụy Sĩ, Hoa Kỳ… đã để ý đến Đông Dương. 

Các Hội bảo hiểm ngoại quốc đại diện tại Việt Nam bởi các Công ty thương mại lớn, ngoài việc buôn bán, các Công ty này mở thêm một Trụ sở để làm đại diện bảo hiểm. Vào năm 1926, Chi nhánh đầu tiên là của Công ty Franco- Asietique. Đến năm 1929 mới có Công ty Việt Nam đặt trụ sở tại Sài Gòn, đó là Việt Nam Bảo hiểm Công ty, nhưng chỉ hoạt động về bảo hiểm xe ô tô. Từ năm 1952 về sau, hoạt động bảo hiểm mới được mở rộng dưới những hình thức phong phú với sự hoạt động của nhiều Công ty bảo hiểm trong nước và ngoại quốc. 

Lịch sử bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ trên thế giới Một hình thức sơ khai của bảo hiểm nhân thọ đã hình thành từ năm 100 trước Công Nguyên. Gaius Marius, vị tướng thời La Mã cổ đại, đã cho lập ra các “quỹ tử tuất” nhằm hỗ trợ các binh sĩ hy sinh trong chiến trận. Khoảng năm 450 sau Công Nguyên, đế quốc La Mã sụp đổ dẫn đến việc hầu hết các khái niệm của bảo hiểm nhân thọ bị lãng quên. 

Lịch sử bảo hiểm nhân thọ – 1706 tại London, Anh Quốc

Tuy nhiên, tính chất của bảo hiểm nhân thọ vẫn không hề thay đổi trong suốt thời Trung Cổ, nhất là đối với các phường hội thủ công và thương nghiệp. Công ty đầu tiên cung cấp bảo hiểm nhân thọ trong thời hiện đại là Hiệp hội Hòa hữu Văn phòng bảo hiểm vĩnh viễn, được thành lập tại London vào năm 1706 bởi William Talbot và Sir Thomas Allen.  Mỗi thành viên thực hiện thanh toán hàng năm cho mỗi cổ phần trên một đến ba cổ phiếu khi xem xét đến tuổi của các thành viên là 12 đến 55 tuổi. Vào cuối năm, một phần “đóng góp hòa hữu” được chia cho vợ và con của các thành viên đã chết, tương ứng với số cổ phần mà những người thừa kế sở hữu. Hội Hòa hữu bắt đầu với 2000 thành viên.

Sau Cách Mạng Ánh Sáng năm 1688, ở Châu Âu chỉ có duy nhất Vương Quốc Anh công nhận tính pháp lý của bảo hiểm nhân thọ. Nhờ vậy mà trong suốt 3 thập kỷ sau Cách Mạng Ánh Sáng, ở Anh dịch vụ này đã phát triển rất mạnh mẽ. Công ty đầu tiên cung cấp bảo hiểm nhân thọ ra thị trường là ASPAO (Amicable Society for a Perpetual Assurance Office) được thành lập vào năm 1706 tại London, Anh Quốc. 

Lịch sử ra đời bảng tỷ lệ tử vong năm 1662

Việc ra đời bảng tính toán tỷ lệ tử vong chính là căn cứ để các công ty tính toán định ra mức phí cho các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ. Bảng tỷ lệ tử vong đầu tiên do Edmund Halley viết vào năm 1693, nhưng mãi tận đến sau năm 1750, khi mà các công cụ thống kê và toán học mới được hình thành thì bảo hiểm nhân thọ mới phát triển đến tận ngày nay. Nói đến việc thiết kế ra các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, phải nhắc đến các Chuyên gia Tính phí, những người quyết định mọi tính toán của công ty BHNT. Chuyên gia tính phí đầu tiên là William Morgan, ông làm công việc tính phí từ năm 1775 đến 1830. 

Bảng tỷ lệ tử vong

Như vậy, chúng ta có thể thấy ngành bảo hiểm nói chung, và bảo hiểm nhân thọ nói riêng, có một lịch sử hình thành từ rất lâu, ra đời nhằm phục vụ nhu cầu an toàn tài chính của con người, ngày càng được củng cố và phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới. Tại các nước phát triển, tỷ lệ tham gia bảo hiểm cũng như bảo hiểm nhân thọ của người dân đạt trên 90%, góp phần rất lớn vào việc đảm bảo an sinh xã hội. 

James Dodson (1705-1757), giáo sư toán của Anh Quốc đã bỏ nghề dạy toán để nghiên cứu công thức tính phí BHNT dựa trên ước tính về tuổi, phái tính, nghề nghiệp, môi trường sống…

Bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam 

Phần đông mọi người biết rằng bảo hiểm nhân thọ mới xuất hiện tại Việt Nam từ năm 1996, nhưng thực tế bảo hiểm nhân thọ đã xuất hiện ở nước ta từ rất lâu dưới nhiều hình thức khác nhau. Trước năm 1945, ở miền Bắc, những người làm việc cho Pháp đã được bảo hiểm và một số gia đình đã được hưởng quyền lợi bảo hiểm của các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ này từ các công ty bảo hiểm nhân thọ của Pháp. 

Trong những năm 1970-1971 ở miền Nam có công ty Hưng Việt Bảo Hiểm đã triển khai các sản phẩm bảo hiểm như “An Sinh Giáo Dục”, “Bảo hiểm Trường sinh” (Bảo hiểm nhân thọ trọn đời), “Bảo hiểm Tử kỳ có thời hạn 5, 10, 20 năm”,…nhưng công ty này chỉ hoạt động trong thời gian rất ngắn nên hầu như chưa được biết đến rộng rãi. 

Năm 1987, Bảo Việt đã có đề án triển khai bảo hiểm nhân thọ, nhưng đến tận năm 1996 mới chính thức thực hiện và hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đầu tiên được phát hành. Cùng thời điểm đó, các Văn phòng Đại diện của những công ty bảo hiểm nhân thọ danh tiếng thế giới như Prudential (Anh Quốc), Manulife (Canada), AIA (khi đó còn thuộc Tập đoàn AIG Hoa Kỳ, nay là thuộc Tập đoàn AIA ở Hồng Kông) … lần lượt xuất hiện tại Việt Nam để nghiên cứu thị trường, triển khai thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ và tiến hành kinh doanh tại Việt Nam. 

Thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam bắt đầu hình thành và phát triển kể từ đó. Như vậy, chúng ta có thể thấy ngành bảo hiểm nói chung, và bảo hiểm nhân thọ nói riêng, có một lịch sử hình thành từ rất lâu, ra đời nhằm phục vụ nhu cầu an toàn tài chính của con người, ngày càng được củng cố và phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới. Tại các nước phát triển, tỷ lệ tham gia bảo hiểm cũng như bảo hiểm nhân thọ của người dân đạt trên 90%, góp phần rất lớn vào việc đảm bảo an sinh xã hội. 

Như vậy, từ rất xa xưa con người đã nhận thức được tầm quan trọng của bảo hiểm nhân thọ với cuộc sống con người. Và trải qua một quá trình hình thành và phát triển đầy tự hào, bảo hiểm nhân thọ đã trở thành một công cụ không thể thiếu nhằm vun đắp tương lai vững bền tại các quốc gia phát triển. Còn tại các quốc gia khác thì bảo hiểm nhân thọ đang phát triển đầy tích cực và tiềm năng.

Ngày nay, ngành bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam đang trở thành một thị trường tiềm năng với doanh thu hàng năm tăng trên 30%. Cùng với đà tăng này, nhiều mô hình hoạt động phân phối bảo hiểm cũng ra đời, để bắt kịp xu hướng chung trên toàn thế giới và thêm nhiều kênh lựa chọn cho khách hàng như các kênh phân phối qua Bancassurance (sự kết hợp giữa bảo hiểm và ngân hàng) và mô hình tổ chức đại lý tổ chức không độc quyền. 

Điển hình cho mô hình này không thể không kể đến cái tên TCA, đây là doanh nghiệp phát triển bền vững trong ngành. Với mô hình  này, TCA sẽ ký hợp đồng đại lý với những công ty bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ. Tại đây TCA sẽ được phân phối nhiều sản phẩm từ nhiều doanh nghiệp khác sau, mang đến sự đa dạng về sản phẩm cho từng nhu cầu tài chính của khách hàng. 

Tính đến thời điểm hiện tại TCA đã ký kết hợp tác với 5 công ty bảo hiểm uy tín trong và ngoài nước (bao gồm Hanwha Life Việt Nam, Sun Life Việt Nam, Cathay Life, VBI và PVI). Chính vì những lợi thế sẵn có, tính đến thời điểm TCA xây dựng được mạng lưới Văn phòng và thành viên trên khắp cả nước hỗ trợ khách hàng một cách kịp thời và nhanh chóng.  

Nguồn tổng hợp